Gaslighting jest formą emocjonalnego nadużycia lub psychicznej przemocy – to cały zestaw technik manipulacyjnych stworzonych w celu przejęcia kontroli nad drugą osobą. Poprzez szokujące i permanentne kłamstwa lub negowanie rzeczywistości, gaslighterzy wywołują w swoich ofiarach niepewność i sprawiają, że kwestionują własne myśli i odczucia. We wcześniejszym artykule już pisaliśmy o gaslightingu. A jaki ma on wpływ na osoby z ADHD? Niestety, dla takich osób gaslighting jest szczególnie groźny. Dlaczego? O tym w dalszej części artykułu.
Im więcej wiesz o tej formie przemocy, tym lepiej potrafisz się przed nią bronić. Dorośli z ADHD są bardziej narażeni na gaslighting z uwagi na zaburzone poczucie własnej wartości, nieudanymi związkami z przeszłości, poczucia winy i wstydu. Jeśli jednak doświadczyłeś/ doświadczasz gaslightingu to wiedz, że można w pełni odbudować swoje życie i wyjść na prostą.
Co jest typowe dla gaslightingu?
Gaslighterzy mogą chować przedmioty swoich partnerów, a następnie obwiniać ich o to, obrzucając epitetami, że są „leniwi”, „nieodpowiedzialni” lub, że “to wina ADHD”, kiedy nie mogą znaleźć tych rzeczy. Gaslighter może również wmawiać swojemu partnerowi, że nie potrzebuje leków na ADHD, bo „wie, co trzeba robić lepiej, niż jakiś lekarz”.
Typowe dla gaslighterów jest:
- wmawianie, że czegoś nie dostrzegłeś lub nie słyszałeś
- nastawianie Cię przeciwko innym
- częste kłamstwa lub maniakalne oskarżanie Cię o oszukiwanie
- idealizowanie Ciebie, a następnie dewaluowanie, a w efekcie zakończenie związku
- wmawianie, że inni ludzie uważają Cię za osobę niezrównoważoną
Osoby z ADHD a gaslighting
Gaslighterzy szczególnie wyczuwają najsłabsze ogniwa u danej osoby. Ich ofiarami często są osoby, które przeżywają stratę bliskiej osoby lub czują się samotne lub zakompleksione. Jeśli masz ADHD, możliwe, że dorastałeś z poczuciem, że jesteś niewystarczający. Mogłeś zmagać się z z utrzymaniem przyjaźni lub związków. Być może spotkałeś się z niezrozumieniem i odrzuceniem przez innych, którzy stwierdzili, że jesteś trudny.
Pierwsze spotkanie z gaslighterem jest zawsze złudne, gdyż może on wylać na Ciebie cały ogrom uczuć. Możesz usłyszeć od niego wszelkie słowa aprobaty, na które oczekiwałeś po całym życiu w poczuciu odrzucenia. Celem takiego zachowania jest przekonanie Cię do siebie, uzyskanie zaufania. Po etapie zaangażowania się w związek, gaslighter zmnienia swoje podejście o 180 stopni i zaczyna testować swoje nadużycia.
Na początku gaslighter może się wydawać czuły i troskliwy. Może pytać Cię o Twoje obawy, lęki, słabości. Jednak niestety, nie wynika to z troski i chęci pomocy. Gaslighter po prostu zbiera jak najwięcej informacji, które później wykorzysta przeciw Tobie. Przy pierwszej wymianie zdań skorzysta z okazji do stygmatyzacji i powie: „Nic dziwnego, że Twoi rodzice już nie chcą z Tobą rozmawiać, skoro wiedzą, że nie jesteś normalna”.
Jeśli zdecydujesz się na rozstanie, gaslighter zrobi wszystko, aby z powrotem zyskać Twoje uznanie i Cię przyciągnąć. Mogą Cię bombardować wiadomościami, jak kochają, tęsknią i jak jest im źle bez Ciebie. Nigdy jednak nie przyznają się do winy i nie przeproszą. Nie uważają, że zrobili coś złego. Ryzyko utraty zdolności do manipulowania ofiarą, motywują gaslightera, aby znów odzyskać nad nią kontrolę. W efekcie po powrocie wszystkie obietnice znikają, a w związku dzieje się jeszcze gorzej niż wcześniej.
Jak odseparować od siebie gaslightera?
Dobrą metodą na zakończenie związku z gaslighterem jest całkowite zerwanie kontaktu. Najlepiej zablokować numer telefonu, maila i wspomnieć rodzinie i przyjaciołom, że nie zamierzasz odczytywać żadnych wiadomości wysyłanych za ich pośrednictwem. Kolejnym krokiem jest wizyta u specjalisty ADHD u osób dorosłych; wynika to z faktu, że ADHD czyni Cię podatnym na zaburzenia nastroju i rozmaite lęki. Odpowiednie metody terapii pomogą odzyskać Ci równowagę. Jeśli masz dzieci ze związku z gaslighterem, możesz również potrzebować pomocy prawnej.
Gaslighting, a środowisko zawodowe
Podobnie jak w związku, nierzadko zdarza się, że przełożeni i współpracownicy próbują wykorzystać fakt, że ktoś ma ADHD i dopuszczają się mobbingu. Mogą oskarżać Cię o zapominanie lub nienależyte wywiązywanie się ze swoich obowiązków, a nawet grozić i szantażować utratą stanowiska. Warto poprosić szefa lub współpracownika, o wysłanie pisemnych instrukcji lub listy zadań mailem. Jeśli zrealizujesz zadanie, a ktoś później zarzuci Ci, że nie zrobiłeś tego, o co Cię proszono, pokaż treść maila, zamiast najpierw obwiniać siebie.
Zdrowie psychiczne jest tak samo ważne, jak zdrowie fizyczne. Jeśli czujesz, że padłeś ofiarą gaslightingu, nie czekaj i zgłoś się do specjalisty! W Centrum Terapii ALMA pomożemy Ci wyjść z kryzysu.
