Autyzm (ASD)
Czym jest autyzm (ASD)?
Autyzm (ASD – Autism Spectrum Disorder) jest złożonym zaburzeniem rozwojowym, które objawia się w różnorodny sposób, wpływając na zdolności komunikacyjne, interakcje społeczne oraz zachowania i zainteresowania. Mimo że objawy mogą się różnić między osobami, wszystkie przypadki spektrum autyzmu łączy kilka wspólnych cech.
Objawy autyzmu u dorosłych, zwłaszcza tych, którzy funkcjonują na wysokim poziomie, często są mniej zauważalne niż u dzieci. Osoby te mogą posiadać dobre umiejętności werbalne i są zdolne do samodzielnego życia, osiągać sukcesy akademickie i zawodowe. Często zmagają się z wyzwaniami w codziennym życiu, takimi jak zarządzanie finansami, utrzymanie porządku w domu czy budowanie i utrzymywanie relacji międzyludzkich.
W społeczeństwie krążą liczne mity na temat autyzmu, które mogą prowadzić do nieporozumień i stygmatyzacji osób z tym zaburzeniem. Te nieprawdy obalamy w naszym wpisie na blogu.
Diagnoza autyzmu (ASD) u dzieci
Autyzm u dzieci i młodzieży jest złożonym spektrum zaburzeń neurobiologicznych, które wymaga całościowego podejścia do diagnozy, terapii i wsparcia. Jest to spektrum zaburzeń, co oznacza, że występuje w różnych stopniach nasilenia i zróżnicowanych objawach u poszczególnych osób.
Objawy autyzmu u dzieci i młodzieży mogą obejmować trudności w nawiązywaniu relacji społecznych, ograniczone zainteresowania i działania, powtarzające się zachowania, trudności w komunikacji werbalnej i niewerbalnej, oraz nietypowe reakcje na bodźce sensoryczne.
Jednakże spektrum autyzmu jest bardzo zróżnicowane, więc objawy mogą się różnić w zależności od indywidualnych cech każdego dziecka. Badania sugerują, że istnieją zarówno czynniki genetyczne, jak i środowiskowe, które przyczyniają się do wystąpienia autyzmu. Nie ma jednej konkretnej przyczyny, ale wiele czynników może wpływać na rozwój tego zaburzenia.
Wczesne wykrycie spektrum autyzmu jest kluczowe dla zapewnienia odpowiedniego wsparcia i interwencji terapeutycznej, co w perspektywie długoterminowej może znacząco poprawić funkcjonowanie dziecka.
Diagnoza autyzmu (ASD) u dorosłych
Rozpoznanie spektrum autyzmu u dorosłych może być bardziej skomplikowane niż u dzieci, ze względu na różne sposoby, w jakie osoby dorosłe mogły przez lata nauczyć się maskować swoje trudności. Proces diagnostyczny wymaga więc szczegółowego podejścia, mającego na celu zrozumienie zarówno obecnych, jak i historycznych aspektów ich życia. Szczególnie dotyczy to osób wysokofunkcjonujących.
Według nowych klasyfikacji pojęcie autyzmu zostaje zastąpione pojęciem spektrum autyzmu. Nie wyróżnia się też Zespołu Aspergera, choć zwyczajowo nadal stosuje się to pojęcie w odniesieniu do osób, które nie wykazują opóźnień w rozwoju mowy czy intelektualnego, ale mogą mieć znaczące trudności w interakcjach społecznych, nietypowe zachowania oraz ograniczone, intensywne zainteresowania.
Według klasyfikacji DSM-5 osoba, u której diagnozuje się autyzm, musi przejawiać co najmniej 6 cech wymienionych w 3 głównych punktach, o których przeczytasz tu.
Czy to na pewno autyzm (ASD)? Jak stawiać prawidłową diagnozę?
Na całym świecie nieustannie rośnie świadomość zaburzenia, jakim jest autyzm (ASD) i wzrasta też liczba rozpoznań. Dodatkową komplikacją jest współwystępowanie innych zaburzeń – na przykład ADHD czy reaktywnego zaburzenia przywiązania (RAD). W przypadku obu tych jednostek często spotykamy się z błędną diagnozą spektrum autyzmu. Dlatego staramy się wnikliwie analizować objawy każdej osoby, która zgłasza się po diagnozę. Doniesienia o nowych błędach w rozpoznaniach są bardzo świeżymi wnioskami z badań naukowych, dlatego różnicowanie tych zaburzeń wymaga specjalistycznej wiedzy.
Osoby z zaburzeniami ze spektrum autyzmu często doświadczają różnych współistniejących zaburzeń psychicznych, które mogą wpływać na ich życie w znaczący sposób. W tym artykule poznasz najczęstsze zaburzenia współistniejące z autyzmem (ASD) oraz dowiesz się o wyzwaniach przy jego diagnozowaniu, dlatego niezwykle ważne jest powierzenie tego zadania wykwalifikowanemu diagnoście.
Jak wygląda ścieżka diagnostyczna autyzmu?
ETAP 1. Pierwsze spotkanie
ETAP 2. Kolejne spotkania i narzędzia diagnostyczne
ETAP 3. Przekazanie diagnozy psychologicznej
ETAP 4. Konsultacja psychiatryczna
DOROŚLI: Przed spotkaniem lekarz psychiatra zapozna się z diagnozą przekazaną przez psychologa oraz Twoją dokumentacją. W trakcie konsultacji przeprowadzi dodatkowy wywiad oraz obserwację psychiatryczną. Po zakończeniu procesu diagnozy, możliwe jest wydanie zaświadczenia lekarskiego z oficjalnym rozpoznaniem zaburzenia.
DZIECI I MŁODZIEŻ: W przypadku dzieci do 15 roku życia, nasz psycholog możesz zlecić dalszą opiekę i konsultacje lekarza psychiatry spoza naszej placówki.
Ważne! Liczba spotkań w ramach procesu diagnostycznego może się różnić w zależności od indywidualnych potrzeb, o czym będziesz informowany na bieżąco.
Z jakich narzędzi korzystamy?
ADOS-2 – „złoty standard” w diagnozowaniu zaburzeń ze spektrum autyzmu na całym świecie. ADOS-2 umożliwia wykrycie objawów spektrum autyzmu u dzieci już od 12. miesiąca życia, jak również u młodzieży i osób dorosłych. Podczas sesji diagnostycznej, diagnosta proponuje dziecku lub dorosłemu przeprowadzenie kilkunastu wspólnych aktywności oraz rozmowy na różnorodne tematy.
Autorskich protokołów wywiadu.
Kwestionariuszy przesiewowych w kierunku zaburzeń ze spektrum autyzmu, w zależności od potrzeb- ASRS, AQ, M-CHAT-R/F.
Nasi specjaliści pozostają do Twojej dyspozycji:
Agnieszka Kacprzykowska
Psycholog, psycholog dziecięcy
Bydgoszcz / online
✔ diagnozuje pacjentów od 2 r.ż.,
✔ przeprowdza pełną i różnicującą diagnozę autyzmu (ASD).
Martyna Marzec
Psycholog i psychoterapeuta w trakcie szkolenia
Bydgoszcz / online
✔ diagnozuje pacjentów od 12 r.ż.,
✔ przeprowdza pełną diagnozę autyzmu (ASD).
mgr Malwina Anna Użarowska
Psycholog diagnosta, psychotraumatolog w trakcie szkolenia
Warszawa / online
✔ diagnozuje pacjentów od 18 r.ż.,
✔ przeprowdza różnicującą diagnozę autyzmu (ASD).