“Znowu przełożyła spotkanie, kolejny rok z rzędu zapomina o moich urodzinach, odpisuje po kilku dniach, albo całkiem zapomni, za to kiedy się widzimy, czuję jej całą uwagę na sobie, nikt tak mnie nie rozumie jak ona, przy czym wpada na rozwiązania moich rozterek, na które sama bym nie wpadła – kto? – moja przyjaciółka z ADHD. Czasem wkurza mnie równie mocno jak ją lubię i cenię. Jak sobie radzić, jak nie ulec zbyt silnym koktajlom emocji, zrezygnować z oczekiwania, że tym razem zapyta mnie o zdanie, zanim coś zrobi, czy właśnie stawiać poprzeczki? Czasem zawieszamy naszą znajomość na długie okresy milczenia, a nagle wracamy do siebie jak gdyby nigdy nic – czy to normalne?”
Jednym z najlepszych sposobów, aby czuć się szczęśliwym, są związki i bliskie przyjaźnie. Ale jeśli cierpisz na ADHD, na pewno wiesz, że znalezienie i pielęgnowanie tych przyjaźni może stanowić nie lada wyzwanie. Kluczowym krokiem w poprawie swoich relacji jest zrozumienie, jak Twoje objawy na nie wpływają. Na szczęście, istnieje wiele sposobów, aby stawić czoło wyzwaniom. Nie ulega jednak wątpliwości, że pielęgnowanie przyjaźni wymaga wysiłku z obu stron.
Jakie mogą być trudności w przyjaźni z osobą z ADHD? Utrzymanie przyjaźni może być trudne dla dorosłych z ADHD z kilku powodów.
Poczucie przytłoczenia
Dorośli z ADHD często mają problemy z zarządzaniem czasem przy wykonywaniu codziennych obowiązków, takimi jak dotrzymywanie terminów i skupianie się na jednym zadaniu. Przez wiele spraw na głowie, mogą czuć się przytłoczeni przez przyjaźnie obecne w ich życiu. Wynika to z faktu, że trudność sprawia poświęcanie uwagi przyjaciołom i jednocześnie dotrzymywanie podjętych wobec nich zobowiązań.
Z czasem może stać się to źródłem frustracji. Przyjaciele mogą myśleć, że są dla Ciebie nieważni.
Poczucie znudzenia
Niektóre osoby z ADHD czują potrzebę posiadania przyjaciół, ale często nudzą się nimi, pragnąc przerwy od kontaktów. Trudność sprawia im bycie konsekwentnym w regularnym poświęcaniu im uwagi i cieszenia się z ich towarzystwa.
Brak konsekwencji
Nieregularne, chwiejne zachowanie np. zabieganie z kimś o spotkanie jednego dnia, a później niespotykanie się przez kilka miesięcy jest kiepską drogą na utrzymanie przyjaźni. Przyjaciel może poczuć się wykorzystany i pomyśleć, że kontaktujesz się z nim tylko wtedy, gdy nie masz innych zajęć.
Słaba pamięć
Dodatkowym wyzwaniem dla wielu osób z ADHD jest słaba pamięć i rozpraszanie się, kiedy inni o czymś mówią. Opowiadanie o osobistych szczegółach, a następnie niepamiętanie o nich w przyszłych rozmowach może stanowić ogromną przeszkodę w tworzeniu długofalowych przyjaźni. A każdy przyjaciel chce czuć, że jest ważny i jego działania, sukcesy, porażki są podzielane i doceniane przez innych przyjaciół.
Lęk i depresja
Wiele dorosłych z ADHD musi również radzić sobie z zaburzeniami lękowymi, takich jak zaburzenia lęku społecznego. W takim przypadku interakcje społeczne mogą wywoływać niepokój, co utrudnia nawiązywanie przyjaźni, gdyż takie osoby boją się odrzucenia.
A jakie są plusy?
Przyjaciół z ADHD cechuje również wiele pozytywnych cech, którymi mogą zarażać i inspirować innych. Wśród nich można wymienić np.
– kreatywność i chęć tworzenia sztuki
– nietuzinkowe poczucie humoru
– wysoką wrażliwość, dostrzeganie niuansów, których inni nie widzą
– ogromne serce, które nie jest zbyt pamiętliwe i patrzy głównie do przodu
– wysoką inteligencję i bardzo szeroką wiedzę na wiele różnych tematów
– spontaniczność i otwartość, posiadanie “stu pomysłów na minutę”
– nieposkromioną i inspirującą chęć rozwoju
Jak radzić sobie z trudnościami w przyjaźni?
Bądź świadomy
Pierwszym krokiem do poprawy Twoich relacji z przyjaciółmi jest uświadomienie sobie, jakie szkodliwe i nieskuteczne rzeczy robisz. Warto, abyś poobserwował swoje zachowanie. Czy jesteś aktywnym słuchaczem, czy tylko czekasz na moment, aż będziesz się mógł wtrącić?
Jeśli tak jest, postaraj się przez najbliższy miesiąc skupić w pełni na byciu dobrym słuchaczem. Jeżeli będziesz musiał coś wtrącić, to tylko po to, aby zadać proste, krótkie pytanie, w celu wyjaśnienia lub rozwinięcia wypowiedzi rozmówcy.
Powtórz to samo
Jeśli słuchasz jednej osoby, od czasu do czasu zapytaj ją, czy możesz powtórzyć to, co usłyszałeś, a następnie zrób to, najlepiej jak potrafisz. Nie dodawaj niczego. Daj przyjacielowi szansę na stwierdzenie, czy dobrze zrozumiałeś jego wypowiedź, a następnie pozwól mu na kontynuację. Staraj się ćwiczyć te umiejętności.
Nie przerywaj
Czy przerywasz innym? Jeśli tak jest, pracuj nad byciem świadomym swojego zachowania podczas interakcji. Podejmij kroki, aby zmienić swoje zachowanie.
Jeśli nachodzi Cię na to chęć, weź łyk wody, głęboki oddech i przytrzymaj go przez sekundę lub pomyśl o czymś relaksującym.
Trzymaj się tematu
Jeśli masz skłonności do zmiany tematu i dygresji, spróbuj się powstrzymać. Przyjaciel może poczuć się zlekceważony, zwłaszcza jeśli próbuje powiedzieć Ci coś, co jest dla niego ważne.
Uświadom sobie, co znaczą dla Ciebie Twoje przyjaźnie
Prawdziwe przyjaźnie nie zdarzają się tak po prostu. Trzeba je starannie pielęgnować i dbać o nie. Kiedy rozmawiasz z przyjacielem, zaplanuj sobie kiedy się spotkacie następnym razem, zobowiąż się do tego i zapisz to sobie w widocznym miejscu lub w aplikacji w telefonie.
Powiedz swoim przyjaciołom, że są dla Ciebie ważni
Mów swoim przyjaciołom, że doceniasz ich przyjaźń i cieszysz się czasem, który razem spędzacie. Dbaj o to, aby regularnie kontaktować się z tymi, na których najbardziej Ci zależy.
Zrób notatki
Jeśli masz słabą pamięć, zrób notatki na temat swoich przyjaciół. Zapisz ich zainteresowania, upodobania, ważne relacje i działania, i przejrzyj je przed następnym spotkaniem.
Dotrzymuj zobowiązań
Ważnym aspektem przyjaźni jest dotrzymywanie zobowiązań. Jeśli uzgodnisz termin spotkania, zrób wszystko, aby się na nim pojawić. Jeśli obiecasz przyjacielowi, że zrobisz coś dla niego, dotrzymaj słowa. Wypełnianie zobowiązań to niezbędne działanie, które pokazuje przyjacielowi, że może Ci zaufać.
Szanuj granice
Czasem możesz czuć się zniecierpliwiony czy znudzony towarzystwem swoich przyjaciół.
Nawet jeśli zdarza się, że przyjaciele Cię irytują, pomyśl o szerszej perspektywie. Rozmowa o uczuciach może pomóc upewnić się, że nie przenosisz swoich negatywnych emocji na nich. Jeśli jesteś przytłoczony, zadbaj o siebie. Kluczem do przyjaźni nie zawsze musi być widywanie się codziennie lub w każdej wolnej chwili. Podobnie jest w drugą stronę — jeśli przyjaciel odmówi Ci spotkania, nie bierz tego osobiście. Każdy potrzebuje przestrzeni dla siebie i warto to obustronnie uszanować.
Jak pomóc przyjacielowi z ADHD?
Jeśli znasz kogoś z ADHD, możesz mieć wiele wątpliwości, jak mu najefektywniej pomóc i wspierać go. Wypróbuj kilka poniższych metod.
Pozytywnie wzmacniaj
Według badań wiele osób z ADHD ma niską samoocenę i wątpi w swoje możliwości. Pozytywne oceny i zachęty do działania ze strony przyjaciela pomagają zwiększyć poczucie własnej wartości. Zdaniem amerykańskich ekspertów negatywne informacje zwrotne mogą pogłębić niską samoocenę i wzmagać prokrastynację oraz impulsywność. Dlatego ważne jest, aby pamiętać o pozytywnym wzmocnieniu, by przyjaciel z ADHD znalazł w sobie siłę w wytrwaniu w swoich technikach.
Poszerz wiedzę
Osoby z ADHD często czują się niezrozumiane przez otoczenie.
Chociaż nie będziesz w stanie zrozumieć dokładnie, jak czuje się Twój przyjaciel, możesz postarać się zobaczyć rzeczy z jego perspektywy. Czytanie książek o ADHD, artykułów online może pomóc dowiedzieć się więcej o życiu z ADHD.
Zadbaj o skuteczną komunikację
Osoby z ADHD czasami mają problem z rozszyfrowaniem i przetworzeniem tego, co inni do nich mówią. Upewnij się, że Twoje sposoby komunikacji są otwarte i przejrzyste. To może naprawdę pomóc.
Trzymaj się rutyny
Jeśli Ty i Twój przyjaciel regularnie spotykacie się w środy, lub macie wspólne treningi w wybrany dzień tygodnia, postaraj się tego nie zmieniać bez wyraźnego powodu. Zaburzenia w takiej strukturze mogą negatywnie wpłynąć na Twojego przyjaciela z ADHD, gdyż może mieć on problem z przejściami. Osoby z ADHD lubią wiedzieć, czego się spodziewać i kiedy się tego spodziewać. To pozwala im łagodzić niepokój, który często pojawia się z powodu uporczywego rozproszenia uwagi.
Nieustannie wspieraj
Powiedz przyjacielowi o grupie wsparcia u osób z ADHD (zapisy do takich grup prowadzimy w Centrum Terapii ALMA). Z pewnością będzie mu raźniej spotkać się z osobami, które zmagają się z podobnymi trudnościami jak on. Będzie mógł także bez krępacji wymienić się swoimi doświadczeniami, a może również nawiązać nowe przyjaźnie? Jeśli Twój przyjaciel uczęszcza na psychoedukację, ćwicz z nim sposoby i zadania domowe, które pozwolą mu poprawić komfort swojego codziennego funkcjonowania.
Istnieje wiele wyzwań w przyjaźni z osobą cierpiącą na ADHD. Jednak wzajemne poświęcanie czasu, bycie obecnym, podkreślanie wagi przyjaźni i uszanowanie granic są kluczowe dla owocnego pielęgnowania relacji. Warto podjąć te kroki, aby każdego dnia wspierać bliską osobę z ADHD. Nie należy również zapominać o dbaniu o siebie samego. Obranie właściwej ścieżki leczenia dla swojego ADHD pozwoli budować Ci również zdrowsze relacje z innymi. Psychoedukacja ADHD prowadzona przez specjalistów w Centrum Terapii ALMA, nie tylko pomoże podnieść jakość codziennego funkcjonowania i radzenia sobie z trudnościami, ale również poprawić relacje z bliskimi osobami. Te proste kroki mogą mieć znaczący i pozytywny wpływ zarówno na osobę z ADHD, jak i jej przyjaciół.
