Arteterapia to ściślej mówiąc psychoterapia wykorzystująca dziedziny artystyczne w różnych technikach i formach. To proces, który ma określony cel i ramy. Zbawienny wpływ sztuki sprawia, że wszyscy, którzy cierpią na schorzenia emocjonalne, dzięki temu się otwierają i wyrażają siebie, a terapią jest sam proces twórczy. Co więcej, arteterapia jest dobra dla osób w każdym wieku i nie trzeba mieć konkretnych uzdolnień artystycznych.
Ten rodzaj terapii ma pozytywne działanie dla każdego, gdyż relaksuje i niweluje napięcie psychiczne, a także pobudza kreatywność. Dzięki niej można się lepiej przyjrzeć swoim doznaniom i przeżyciom. Jednak sprawdza się szczególnie w przypadku osób z ADHD, depresją, zmagającymi się z uzależnieniami czy zaburzeniami lękowymi, ale także problemami fizycznymi. Arteterapia jest również dobrym pomysłem dla dzieci autystycznych, z zaburzeniami emocjonalnymi czy po przeżyciach traumatycznych. Dziedzina arteterapii dobierana jest nie tylko z polecenia terapeuty, ale również od preferencji pacjenta, jego zainteresowań i umiejętności.
Arteterapia działa oczyszczająco, a sam proces powoduje uwolnienie nagromadzonych emocji, lęków czy napięcia. Pełni przede wszystkim trzy podstawowe funkcje:
- funkcja edukacyjna – zdobycie nowej wiedzy, umiejętności, rozwijanie empatii i zrozumienia
- funkcja korekcyjna – poprawa samooceny, zmniejszenie negatywnych emocji, zmniejszenie lęków i depresji, pozytywne nastawienie do otoczenia
- funkcja rekreacyjna – forma odprężenia i kreatywne spędzanie wolnego czasu
Wyróżnia się kilka dziedzin arteterapii:
Choreoterapia – terapia z tańcem i ruchem, polegająca na pracy z ciałem w rytmie muzyki. Od typowych zajęć tanecznych różni się tym, że nie ma na celu nauki konkretnego stylu, a zniwelowanie stresu i otworzenie się na własne emocje. Choreoterapia sprawia, że mamy większą świadomość własnego ciała i pokonujemy w nim wszelkie blokady.
Terapia poprzez sztuki plastyczne – w szczególności malarstwo, rysunek, grafika czy techniki kolażu nie tylko pełnią funkcję relaksacyjną i wyrażania siebie, ale również pozwalają dowiedzieć się czegoś więcej o pacjencie i o jego percepcji na otaczający go świat.
Muzykoterapia – wykorzystuje muzykę na wielu płaszczyznach, przez co ułatwia komunikację i uczy ekspresji, poprawia sferę intelektualną i poznawczą. Np. może być to improwizacja z wykorzystaniem głosu i/lub instrumentów, pisanie słów do piosenek czy słuchanie muzyki, które relaksuje i stymuluje.
Filmoterapia – z polecenia terapeuty pacjent ogląda filmy, które są powiązane tematycznie z jego problemem. To sprawia, że jest w stanie lepiej zrozumieć sytuację, w której się znalazł i poradzić sobie z problemem. Istnieją trzy fazy filmoterapii – identyfikacja, oczyszczenie i wgląd. Filmoterapia jest powszechnie skuteczną metodą, niezależnie od nurtu, w którym pracuje terapeuta.
Arteterapia jest tak szeroką dziedziną, że z pewnością każdy znajdzie coś pod swoje preferencje. Jej proces uzależniony jest także od wieku pacjenta (arteterapia dla najmłodszych będzie się różnić od arteterapii dla seniorów). To również doskonała metoda w przypadku osób z niepełnosprawnością intelektualną, a także w przypadku poważnych chorób, takich jak nowotwory. Dzięki tej metodzie pacjenci odsuwają swoje myśli od codzienności i znajdują spokój w ciężkich momentach.
