W dzisiejszych czasach coraz więcej osób otrzymuje diagnozę zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD) czy zespołu nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD). W związku z tym coraz więcej osób zastanawia się jak odróżnić te schorzenia na wczesnym etapie – aby jak najszybciej udać się do właściwego lekarza specjalisty. Jakie mają objawy? Czym dokładnie są? Opowiemy o tym w dzisiejszym materiale.
Czym jest ADHD?
ADHD, czyli Zespół Nadpobudliwości Psychoruchowej, to zaburzenie neurobiologiczne, które może występować zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Badania naukowe wskazują, że przyczyny ADHD mogą być wielorakie, w tym genetyczne, środowiskowe oraz neurobiologiczne. ADHD często występuje w rodzinach, co sugeruje dziedziczenie predyspozycji do zaburzenia. Ponadto, czynniki środowiskowe takie jak ekspozycja na toksyny w okresie prenatalnym czy komplikacje podczas porodu mogą przyczyniać się do rozwoju ADHD.
Zaburzenie to charakteryzuje się specyficznymi zmianami w strukturze i funkcjonowaniu mózgu. Zmiany te obejmują głównie obszary odpowiedzialne za kontrolę nad impulsami, uwagę oraz planowanie. W badaniach obrazowych mózgu osób z ADHD często obserwuje się mniejszą objętość niektórych obszarów mózgu, takich jak ciało migdałowate czy przedni zakręt czołowy.
Czym jest ASD?
ASD (Autism Spectrum Disorder), czyli zaburzenie ze spektrum autyzmu, to grupa zaburzeń rozwojowych o różnym nasileniu, które wpływają na sposób komunikacji, interakcji społecznych oraz zachowań.
Przyczyny występowania ASD nie są do końca znane, jednak wiele przeprowadzanych badań wskazuje na połączenie czynników genetycznych i środowiskowych, które mogą przyczyniać się do rozwoju tego zaburzenia. Wskazuje się na to, że ryzyko wystąpienia autyzmu jest wyższe u krewnych I stopnia, a także u bliźniąt jednojajowych. Do przyczyn, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia spektrum autyzmu, zalicza się też starszy wiek rodziców, niską masę urodzeniową, infekcje w życiu płodowym i po urodzeniu, i wiele innych.
ADHD a autyzm objawy
Chociaż objawy ADHD i autyzmu mogą się częściowo pokrywać, istnieją pewne cechy, które są charakterystyczne dla każdego z tych zaburzeń. W przypadku ADHD możemy wyróżnić takie objawy, jak:
- niezdolność do skupienia się na jednym zadaniu;
- trudności z organizacją zadań;
- impulsywne podejmowanie decyzji; częste przerywanie wykonywanych zdań, bez kończenia ich;
- szybkie rozpraszanie się;
- niedostosowanie głośności głosu do panujących warunków.
Z kolei osoby ze spektrum autyzmu mogą wykazywać takie objawy, jak brak wzajemności emocjonalnej, trudności w nawiązywaniu i utrzymaniu kontaktów społecznych, stereotypowe zachowania czy opóźnienia w rozwoju mowy. Szczególnie u dzieci mogą pojawić się takie objawy, jak brak reakcji na komunikaty słowne, brak uśmiechu (ogólna uboga mimika twarzy), nieprawidłowy rozwój ruchowy, preferowanie niezmienności otoczenia oraz rutyny w codziennych działaniach.
Warto jednak pamiętać, że każdy przypadek autyzmu jest inny i objawy mogą się różnić między poszczególnymi osobami.
ADHD a autyzm – różnice
Mimo że ADHD, jak i spektrum autyzmu to zaburzenia rozwojowe, różnią się one pod względem metod leczenia oraz objawów. Ścieżka diagnostyczna natomiast wygląda podobnie: diagnozowanie ADHD i ASD opiera się na badaniach przeprowadzanych zespołowo, czyli przez psychologa-diagnostę i lekarza psychiatrę, który ostatecznie stawia diagnozę.
Terapie stosowane w ADHD skupiają się głównie na zarządzaniu symptomami poprzez terapie behawioralne, wsparcie edukacyjne oraz farmakoterapię. Z kolei w leczeniu autyzmu, oprócz terapii behawioralnych, stosuje się również metody wspomagające rozwój komunikacji i umiejętności społecznych.
Warto zaznaczyć, że każde z tych zaburzeń wymaga indywidualnego podejścia, które powinno być dostosowane do specyficznych potrzeb i możliwości danego pacjenta. Współpraca między specjalistami różnych dziedzin jest więc niezwykle ważna dla wsparcia osób z ADHD i autyzmem.
