Dorosły mózg traci średnio około 85 000 neuronów dziennie. W dzieciństwie mózg wykazuje dużą aktywność – rozwija połączenia między synapsami i wytwarza nowe neurony. W wieku dorosłym aktywność mózgu znacznie się zmniejsza. Z wiekiem nasze mięśnie mają tendencję do kurczenia się – taki proces zachodzi również w mózgu.
Amerykańskie badania obrazowania mózgu pokazują, że Twój styl życia każdego dnia i wykonywane aktywności opóźniają lub przyspieszają proces starzenia się mózgu. Tak jak wykonujesz ćwiczenia fizyczne na mięśnie, aby zachować młodość, możesz stosować również metody, które wspomogą funkcjonowanie Twojego mózgu. Ostatecznie, proces starzenia się mózgu można spowolnić przy zastosowaniu odpowiednich strategii.
Jaki wpływ ma “rezerwa mózgowa” na proces starzenia się?
Jak zrozumieć proces starzenia się mózgu? Jedną z lepszych metod jest spojrzenie na niego przez pryzmat teorii zwanej „rezerwą mózgową”. Jest to jedna z funkcji mózgu, która pomaga Ci lepiej zwalczyć stres. Najogólniej mówiąc, im więcej tej rezerwy mózgowej posiadasz, tym masz większą odporność i tym lepiej Twój mózg radzi sobie z lękiem, utratą pamięci, depresją itp. W efekcie przyczyniasz się do opóźnienia procesu starzenia.
Niektórzy ludzie mają więcej “rezerwy mózgowej”, inni mniej…
Wróćmy do wcześniejszego aspektu, aby wyjaśnić, skąd się biorą u ludzi różne poziomy rezerwy mózgowej. Wyniki badań naukowych dowodzą, że jeszcze przed poczęciem, sposób żywienia Twoich rodziców tworzył podstawy Twojego ogólnego stanu zdrowia fizycznego i psychicznego oraz wpłynął na dobre samopoczucie.
W czasie poczęcia Twój mózg miał pewien zasób rezerwowy. Jednak jeśli Twoja mama paliła (lub była bierną palaczką), jadła bezwartościowe posiłki i fast foody, piła zbyt dużo alkoholu, była permanentnie zestresowana lub chorowała w trakcie ciąży, to uszczupliło to Twoje rezerwy – jeszcze przed Twoim urodzeniem! Co więcej, jeśli Twoi rodzice nie palili, a mama nie chorowała, zażywała suplementy prenatalne i jadła zdrowe posiłki to przyczyniło się to do zwiększenia Twoich rezerw.
Po porodzie wzrost lub uszczuplenie rezerwy mózgowej trwa przez całe życie. Jeśli doświadczyłeś permanentnego stresu lub byłeś świadkiem przemocy domowej, zmniejszyło to Twoją rezerwę. Jeśli w szkole podstawowej spadłeś z roweru i uderzyłeś się w głowę to również obniżyło Twoją rezerwę, nawet jeśli nie miałeś żadnych innych objawów. Jeśli zacząłeś palić marihuanę jako nastolatek, to także wpłynęło na uszczuplenie rezerwy, podobnie jak wszystkie inne mikrourazy głowy.
Case study
Posłużmy się przykładem: w regionie na którym toczą się działania zbrojne jest dwóch żołnierzy. Obaj przebywają w tym samym czołgu i obaj są narażeni na tą samą eksplozję w równym stopniu. Obaj przeżywają wybuch wychodząc z niego bez fizycznych urazów. Niemniej jednak jeden z nich doświadcza później PTSD i depresji, podczas gdy drugi nie zmaga się z żadnymi problemami ze zdrowiem psychicznym. Czy to szczęście? Prawdopodobnie nie.
O wiele bardziej realnym jest fakt, że obaj żołnierze mieli różne poziomy rezerw mózgu. Jeden z nich miał jej więcej, ponieważ dbał o swój mózg, rozwijał możliwości edukacyjne, jego rodzice dbali o jego właściwą dietę i nie dochodziło wcześniej do mikrourazów mózgu. Drugi żołnierz miał mniejszą rezerwę wynikającą z trudnego środowiska domowego, wcześniejszych urazów, niewłaściwego odżywiania i zażywania narkotyków. Obaj dobrze wykonywali swoją pracę, ale zaczynali w dwóch różnych miejscach jeśli chodzi o rezerwę.
W sytuacji gdy eksplozja zmniejszyła rezerwy w jednym i drugim przypadku, ten z jej większym poziomem uniknął jakichkolwiek konsekwencji dla zdrowia psychicznego, podczas gdy ten z mniejszą rezerwą wyczerpał ją, zwiększając swoją podatność na choroby takie jak depresja i PTSD. Tak samo jest z procesem starzenia się.
Trzy sposoby, aby zahamować proces starzenia się mózgu
Proces zdrowienia nie polega wyłącznie na uwolnieniu się od objawów. To również zwiększenie rezerwy mózgowej w celu poprawy jego funkcjonowania. Co zrobić aby zwiększyć rezerwę mózgową i opóźnić proces starzenia?
Pomocne może okazać się kilka strategii:
- Dbaj o swój mózg
- Unikaj rzeczy, które mu szkodzą
- Praktykuj nawyki, które go wspomogą
Codzienne nawyki, które praktykujesz i decyzje, które podejmujesz wzmacniają lub osłabiają rezerwy Twojego mózgu. Mogą one przyspieszyć proces starzenia, albo “odmłodzić” Twój mózg. Dzięki zrozumieniu tej koncepcji, szybko zdasz sobie sprawę, że masz o wiele większy wpływ na to, w jakim tempie starzeje się Twój mózg.
