Coraz więcej ludzi zdaje sobie sprawę z tego, że ADHD jest zaburzeniem dotykającym nie tylko dzieci, ale również dorosłych. Wciąż jednak wielu z nich, nawet jeśli podejrzewają, że mogą być dotknięci tym zaburzeniem, nie wie jak to zweryfikować.
Na początek należy udać się do lekarza psychiatry, który przeprowadzi wstępny wywiad pod kątem występowania ADHD oraz ogólne badanie psychiatryczne, ustalające ewentualną obecność innych chorób, objawów bądź zaburzeń. Jeśli lekarz stwierdzi, że istnieje podejrzenie występowania ADHD u danego pacjenta, kieruje go następnie do psychologa, który przeprowadza niezbędne testy, a następnie pacjent wraca z wynikami do psychiatry.
Kwestionariusz DIVA
Wywiad Diagnostyczny ADHD u Dorosłych (DIVA) to jeden z głównych kwestionariuszy do diagnozowania Zespołu nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) u osób dorosłych. Został opracowany w 2010 r. w Holandii przez J.J.S. Kooij i M.H. Francken i jest oparty na kryteriach DSM-IV. Według tej klasyfikacji postawienie diagnozy ADHD u osoby dorosłej powinno być poprzedzone ustaleniem, czy symptomy były obecne zarówno w dzieciństwie, jak i w wieku dorosłym. W miarę możliwości informacje powinny zostać zebrane również od osób, które znały pacjenta jako dziecko (np. rodzice). W trakcie wywiadu kolejno przytaczane są konkretne przykłady realnych zachowań z przeszłości i teraźniejszości. Ma to na celu ułatwienie oceny, czy dany objaw (będący kryterium rozpoznania ADHD) występował/występuje w dzieciństwie/w wieku dorosłym.
Oprócz samych objawów ocenia się ich wpływ na funkcjonowanie w pięciu kluczowych obszarach życia: funkcjonowanie w pracy/w szkole, w stosunkach z bliskimi i rodziną, w interakcjach społecznych, w czasie wolnym/hobby oraz samoocena/wiara w siebie.
Przeprowadzenie DIVA zajmuje około 2 godzin. Składa się z trzech części, a każda z nich odnosi się do objawów występujących zarówno w dzieciństwie, jak i w dorosłości:
- Kryteria dla Deficytu Uwagi (A1)
- Kryteria dla Nadpobudliwości Psychoruchowej-Impulsywności (A2)
- Wiek, w którym wystąpiły zaburzenia funkcjonowania spowodowane obecnością objawów ADHD
W trakcie przeprowadzania DIVA są zbierane dane dotyczące wyłącznie objawów ADHD — tych które konieczne są do postawienia diagnozy według DSM-IV; nie zadaje się pytań na temat ewentualnych innych objawów psychiatrycznych, zespołów chorobowych bądź innych zaburzeń. Trzeba się jednak liczyć z faktem wysokiego stopnia współistnienia ADHD z innymi chorobami (dochodzącego do 75%), dlatego bardzo istotne jest przeprowadzenie u pacjenta ogólnego badania psychiatrycznego, ustalającego ewentualną obecność innych chorób, objawów bądź zaburzeń.
Zaburzenia najczęściej pojawiające się obok ADHD to:
- stany lękowe,
- depresja,
- zaburzenia afektywne dwubiegunowe,
- nadużywanie alkoholu/narkotyków/inne uzależnienia,
- problemy ze snem,
- zaburzenia osobowości.
Pacjenci powinni być przebadani pod kątem obecności tych wszystkich zaburzeń. Jest to konieczne w celu uzyskania kompletnego obrazu liczby i rodzaju objawów, z którymi pacjent z ADHD ma do czynienia, a także w celu przeprowadzenia poprawnej diagnostyki dla ADHD w wieku dorosłym, aby wykluczyć inne choroby psychiczne jako przyczyny „objawów ADHD” u osób dorosłych.
Bibliografia:
- https://www.divacenter.eu/Content/VertalingPDFs/DIVA_2_Polski_FORM.pdf 2. https://www.centrumdobrejterapii.pl/aktualnosci/latwiejsze-diagnozowanie-adhd-u-dor oslych-publikacja-polskiej-wersji-kwestionariusza-diva-2-0/
