Depresja poporodowa u mężczyzn – temat, o którym nadal mówi się za mało
Depresja poporodowa to temat najczęściej kojarzony z kobietami. Tymczasem około 10% mężczyzn doświadcza objawów depresji okołoporodowej – trudnych emocji, obniżonego nastroju i poczucia przytłoczenia w związku z narodzinami dziecka. Wciąż jednak zbyt rzadko mówi się o tym otwarcie, co powoduje, że wielu ojców cierpi w milczeniu.
Nowa rola, nowe wyzwania
Bycie ojcem to ogromna zmiana – emocjonalna, psychiczna i życiowa. Dla wielu mężczyzn wejście w nową rolę wiąże się z niepewnością, lękiem i presją. Szacuje się, że co dziesiąty ojciec nie potrafi się odnaleźć w nowej sytuacji, zwłaszcza gdy:
- jego partnerka również zmaga się z depresją poporodową,
- sam doświadczył surowego wychowania,
- nie został nauczony, jak rozpoznawać i wyrażać emocje.
Powszechnie krążąca w społeczeństwie opinia, że „mężczyzna powinien być silny i nie okazywać słabości”, wywołuje u wielu świeżo upieczonych ojców niesłusznie odczuwany wstyd i dezorientację. Z jednej strony nie chcą szukać pomocy, z drugiej – nie wiedzą, gdzie jej szukać.
Badania naukowe coraz częściej zwracają uwagę na depresję u ojców. Według metaanalizy opublikowanej w Journal of the American Medical Association (JAMA), 10,4% ojców doświadcza objawów depresji w pierwszym roku życia dziecka. Największe nasilenie objawów występuje między 3. a 6. miesiącem po narodzinach – często wtedy, gdy uwaga otoczenia koncentruje się wyłącznie na dziecku. Depresja u partnerki zwiększa ryzyko depresji u ojca nawet trzykrotnie. Wśród głównych czynników ryzyka wymienia się: brak wsparcia społecznego, stres ekonomiczny, wcześniejsze epizody depresji, traumatyczne dzieciństwo i wyuczone tłumienie emocji.
Jak rozpoznać depresję poporodową u mężczyzn?
Objawy u mężczyzn często różnią się od klasycznego obrazu depresji:
- drażliwość, impulsywność, wybuchy złości,
- izolowanie się od partnerki i dziecka,
- chroniczne zmęczenie, bezsenność,
- ucieczka w pracę, gry, alkohol,
- poczucie winy, wstydu i przytłoczenia,
- brak satysfakcji z życia rodzinnego.
Ważne: nie wszystkie objawy muszą wystąpić jednocześnie. Już pojedyncze symptomy utrzymujące się dłużej niż dwa tygodnie wymagają uwagi i wsparcia.
️ Jak można pomóc ojcu w kryzysie?
- Rozmowa i wsparcie bliskich
- Psychoterapia indywidualna
- Terapia par lub rodzinna
- Konsultacja psychiatryczna
- Grupy wsparcia dla mężczyzn
️ Emocje nie mają płci
Współczesna psychologia jest zgodna: emocje są uniwersalne. Każdy człowiek – niezależnie od płci – ma prawo czuć zmęczenie, niepewność, lęk czy smutek. I każdy zasługuje na pomoc, kiedy te uczucia zaczynają przytłaczać.
Nie musisz być „twardy” ani radzić sobie sam. Jeśli jesteś ojcem w kryzysie – nie jesteś sam. Wsparcie jest dostępne. Możesz i masz prawo z niego skorzystać.
Nasi specjaliści są tu, by Ci pomóc – bez ocen, z pełnym zrozumieniem i empatią. Zadbaj o siebie tak, jak chcesz zadbać o swoje dziecko.
Sokół-Szawłowska, M. (2019). Przypadki depresji okołoporodowej u ojców. Psychiatria Polska, 53(6), 1123–1132.
Czajkowska, M., & Wysocka, E. (2020). Depresja okołoporodowa u ojców — niezauważalny obszar w psychiatrii. Psychiatria, 17(1), 17–22.
Kowalska, A., & Nowak, J. (2021). Psychoza poporodowa i depresja poporodowa – trudny start w rodzicielstwo. Folia Psychologica, 25(2), 45–58.
