FAQ - najczęściej zadawane pytania

Przygotowanie się do diagnozy ADHD może być pomocne, choć nie ma konieczności robienia
tego w szczególny sposób. Poniżej znajdziesz kilka wskazówek, które mogą być przydatne:

1. Zastanów się nad swoimi objawami. Jeśli to dla Ciebie pomocne, możesz spisać swoje objawy i obserwacje dotyczące codziennego funkcjonowania.
2. Przyjrzyj się, jakie trudności napotykasz zarówno w pracy, jak i w szkole, w relacjach czy w życiu codziennym.
3. Przyjrzyj się swojemu funkcjonowaniu jako dziecko. Możesz również porozmawiać ze swoją
   rodziną i zapytać o ich perspektywę. Jeśli zupełnie nie pamiętasz swojego funkcjonowania jako
   dziecko, możesz poprosić kogoś bliskiego o towarzyszenie Ci na spotkaniu, co może być
   pomocne w uzupełnieniu historii.
4. Przygotuj swoją historię medyczną. Przygotuj swoją dokumentację medyczną, zawierającą
   informacje o lekach, które przyjmujesz obecnie i wcześniej, dotychczasowych diagnozach, a
   także wszelkich innych istotnych informacjach dotyczących Twojego zdrowia. Przyniesienie tych
   dokumentów na wizytę u lekarza psychiatry może ułatwić proces diagnostyczny.

Choć wykonanie testu DIVA-5 samodzielnie może być użyteczne jako wstępna ocena, ważne jest, aby zrozumieć, że diagnoza ADHD wymaga szerokiej oceny klinicznej. Testy online lub samodzielne badania mogą być pomocne w wstępnym zrozumieniu sytuacji, ale nie zastępują one profesjonalnej oceny przeprowadzonej przez doświadczonego psychologa. Spotkanie z psychologiem jest istotnym elementem procesu diagnostycznego, ponieważ specjaliści ci posiadają odpowiednie kwalifikacje, aby przeprowadzić kompleksową ocenę i postawić dokładną diagnozę.

Podsumowując, jeżeli wypełniłeś test DIVA-5 samodzielnie i tak zostaniesz poproszony o przyjście na spotkanie z psychologiem.

Proces diagnozy ADHD rozpoczyna się od spotkania z psychologiem dziecięcym, podczas którego
rodzice przedstawiają trudności i objawy, z którymi boryka się dziecko. To kluczowy moment,
aby podjąć decyzję co do diagnozy ADHD, ale także aby rozważyć inne możliwe kierunki diagnozy.

Następnie, kolejne spotkania skupiają się na samym dziecku, gdzie w zależności od wieku może to być wywiad lub obserwacja podczas zabawy. Sesje te służą również przeprowadzeniu odpowiednich testów psychologicznych. Na podstawie zebranych danych, obserwacji i wywiadów, specjalista formułuje diagnozę ADHD, biorąc pod uwagę również diagnozę funkcjonalną oraz proponuje dalsze kroki.

Dodatkowo, w razie potrzeby, psycholog może sporządzić zalecenia dla placówek edukacyjnych, aby pomóc w dostosowaniu środowiska do potrzeb dziecka.

Należy pamiętać, że liczba spotkań w ramach procesu diagnostycznego może się różnić w zależności od potrzeb, o czym będziesz informowany na bieżąco.

Diagnostyka ADHD jest procesem zespołowym, wymagającym współpracy psychologa i lekarza
psychiatry.

Pierwszym krokiem jest około dwugodzinne spotkanie z psychologiem, podczas którego specjalista poznaje Twoje trudności i objawy przy pomocy ustrukturyzowanego wywiadu DIVA-5. Zostaniesz zapytany o swoje objawy zarówno teraz, jak i w dzieciństwie. Po takim spotkaniu, w ciągu maksymalnie 48 godzin otrzymasz raport diagnostyczny, w którym znajdziesz informacje czy zauważono u Ciebie występowanie objawów ADHD, pod jaką postacią oraz co powinieneś zrobić dalej.

Kolejnym krokiem jest formalizacja diagnozy, czyli spotkanie z lekarzem psychiatrą. W trakcie tego spotkania psychiatra przeprowadza własny wywiad, który pomaga potwierdzić bądź wykluczyć ADHD z perspektywy medycznej. W przypadku potwierdzenia diagnozy, lekarz może również zalecić odpowiednie formy leczenia, jeżeli uzna to za wskazane.

Leczenie ADHD u dorosłych często obejmuje zróżnicowane podejścia, łącząc przykładowo: farmakoterapię,  psychoedukację, coaching oraz terapie behawioralne, takie jak terapia poznawczo-behawioralna (CBT) i techniki z trzeciej fali terapii poznawczej.

Oto jak każdy z przykładowych elementów może być wykorzystany w leczeniu ADHD:

Farmakoterapia:

• Leki stymulujące, takie jak metylofenidat, są często stosowane jako pierwsza linia leczenia ADHD u dorosłych. Pomagają one w poprawie uwagi, koncentracji i kontrolowaniu impulsów;

• Leki niestymulujące, takie jak atomoksetyna czy bupropion, mogą być również skuteczne, szczególnie u osób z niską tolerancją na skutki uboczne stymulantów.

Psychoedukacja:

• Psychoedukacja zapewnia osobom z ADHD oraz ich rodzinom informacje na temat samego zaburzenia, jego objawów, przyczyn oraz strategii zarządzania nimi.
• Pacjenci uczą się praktycznych narzędzi i strategii, które mogą pomóc w codziennym funkcjonowaniu, takich jak techniki organizacyjne, planowanie czasu czy radzenie sobie ze stresem.

Coaching:

• Coaching jest skoncentrowany na wsparciu i motywowaniu osób z ADHD w osiąganiu swoich celów życiowych oraz rozwijaniu umiejętności potrzebnych do radzenia sobie z wyzwaniami, jakie stawia im ADHD.

• Coach może pomagać w identyfikacji celów, planowaniu działań oraz monitorowaniu postępów, co może być szczególnie pomocne w zakresie zarządzania czasem i organizacji.

Terapia CBT (terapia poznawczo-behawioralna):

• CBT może pomóc osobom z ADHD w identyfikacji i zmianie szkodliwych myśli i zachowań.
• Pacjenci uczą się technik radzenia sobie z negatywnymi myślami i emocjami, strategii planowania i rozwiązywania problemów oraz umiejętności komunikacji i rozwiązywania konfliktów.

Trzecia fala terapii CBT:

• Techniki z trzeciej fali terapii poznawczej, takie jak terapia akceptacji i zaangażowania (ACT) czy dialektyczna terapia behawioralna (DBT), mogą być również skuteczne w leczeniu ADHD u dorosłych.

• Te podejścia kładą nacisk na rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, akceptacji własnych doświadczeń i emocji oraz budowania wartościowych relacji.