Depresja poporodowa
Wahania nastroju po urodzeniu dziecka to naturalny stan, który związany jest m.in. ze zmianami hormonalnymi, a także obawami dotyczącymi nowych ról społecznych oraz rodzicielstwem.
Należy jednak zaznaczyć, że po porodzie kobiety narażone są na zwiększone ryzyko wystąpienia lub nawrotu zaburzeń nastroju, zaburzeń lękowych i psychotycznych, a nasilenie tych wahań może przerodzić się w depresję.
Depresja poporodowa jest najczęstszym zaburzeniem psychicznym u kobiet rodzących dziecko. Występuje zazwyczaj do roku od urodzenia dziecka, choć kojarzona jest z okresem połogu, tj. 6 tygodniami od porodu. W ponad połowie przypadków początek objawów ma miejsce przed ciążą lub w czasie ciąży. Stąd też właściwszy jest szerszy termin: depresja okołoporodowa.
Charakterystyczne dla tej depresji są brak radości i zainteresowania dzieckiem po porodzie (lub jeszcze w czasie ciąży), poczucie niekompetencji, winy i wewnętrznej pustki. Występują też niska samoocena, obniżone libido, zaburzenia apetytu i izolowanie społeczne. Matka jest smutna, rozdrażniona i skupiona na sobie.
Depresja powoduje, że kobieta nie jest w stanie prawidłowo opiekować się dzieckiem. W najcięższej postaci może dojść do tego, że przestanie się nim interesować i zacznie postrzegać je jako źródło cierpienia.
Ważne jest rozróżnienie depresji i przygnębienia poporodowego, czyli tzw. baby blues, którego objawy są stosunkowo łagodne. Mowa m.in. o spadku energii, zmęczeniu, niepewności, złości, płaczu czy śmiechu bez przyczyny. Przygnębienie poporodowe samoistnie ustępuje zazwyczaj w ciągu 6 tygodni od porodu.
Depresja poporodowa – u kogo występuje?
Czynniki często związane z wystąpieniem depresji poporodowej to:
- czynniki psychiatryczne, np. wcześniejsze zaburzenia psychiczne (szczególnie wcześniejsze występowanie depresji),
- czynniki położnicze, np. zagrożona ciąża,
- czynniki biologiczne, np. młody wiek matki, zaburzenia metabolizmu glukozy,
- czynniki społeczne, np. brak wsparcia (w tym emocjonalnego i finansowego),
- czynniki związane ze stylem życia, np. zła dieta (uboga w warzywa i owoce), niedobór snu, mała aktywność fizyczna lub jej brak.
Ryzyko nawrotu depresji poporodowej u kobiet, które przechodziły depresję podczas wcześniejszych ciąż, może wynosić nawet 40 – 50%.
We wszystkich przypadkach zaburzenia nastroju powinny być diagnozowane przez psychiatrę, który oceni, czy konieczne jest leczenie farmakologiczne, psychoterapia, czy wyłącznie konsultacja.