Według szacunków człowiek potrafi mieć do 60 tysięcy różnych myśli każdego dnia. Jak nietrudno zauważyć, większość pojawiających się myśli, które powodują u nas zmartwienie, kończą się pozytywnie, a przynajmniej neutralnie. Niejednokrotnie najbardziej przerażające w życiu sytuacje, z perspektywy czasu okazały się mniej straszne, niż nam się wydawało. Jednak uporczywe powracanie do przeszłości i negatywne retrospekcje mogą spędzić sen z powiek. Te niekomfortowe myśli to ruminacje.
Czym są ruminacje?
Ruminacje to automatyczne myśli, z którymi emocjonalnie się utożsamiamy. Można powiedzieć, że w naszym umyśle panuje gonitwa różnych refleksji, które nie znajdują ujścia na zewnątrz. Negatywne, destrukcyjne i krytyczne myśli, które pojawiają się w nadmiarze, są często związane ze stanami lękowymi i depresją.
Ponadnormatywne przejmowanie się tworzy w naszych umysłach iluzje i uznania za fakty myśli, które nimi nie są. Przez to zaburzone jest poczucie czasu, ponieważ pochłaniają go myśli związane z rozpamiętywaniem przeszłości.
Czym charakteryzują się ruminacje?
Gonitwa myśli przyczyniająca się do pogorszenia nastroju, demotywacji, smutku daje oznaki, które nietrudno rozpoznać. Wśród nich możemy wyróżnić:
- Irracjonalność, brak logiki
- Występowanie wiele razy dziennie
- Pojawianie się nagle, uporczywość myśli
- Przynoszenie błędnych, przerażających interpretacji i projekcji
- Pojawianie się w niespodziewanych, najmniej odpowiednich momentach
- Przynoszenie iluzji realności
- Wywoływanie ponownej analizy tego, co się wydarzyło w przeszłości
- Wzbudzanie żalu i poczucia winy
- Powodowanie nowych obaw i samokrytyki
- Odciąganie od rozwiązania problemu, ponowne wywoływanie obaw
Dlaczego ruminacje nie są korzystne?
- Rozpamiętywanie nie jest metodą do zrozumienia emocji
Powracające emocje, które przeżywamy na nowo, nie przyczyniają się do wglądu w siebie i nie pozwalają lepiej zrozumieć wydarzeń z przeszłości. Aby cokolwiek w tej kwestii zmienić, musimy zastanowić się nad innymi sposobami zachowania.
- Rozpamiętywanie nie wpływa korzystnie na rozwiązanie problemów
Wynika to z faktu, że taka retrospekcja wzmaga poczucie bezradności i braku wyjścia z sytuacji.
- Rozpamiętywanie wywołuje stres podyktowany emocjami
Myślenie np. o dawnej, utraconej miłości powoduje powrót emocji i poczucia odrzucenia, pomimo upływu czasu. W efekcie stajemy się źródłem własnego cierpienia.
- Rozpamiętywanie jest efektem częstego myślenia o tym, co się wydarzyło
Im częściej myślimy o przykrych wydarzeniach, tym zwiększamy szansę do nagłego pojawienia się destrukcyjnych myśli bez związku z aktualną sytuacją. Co za tym idzie, znów wzbudzamy w sobie negatywne emocje.
- Rozpamiętywanie może stać się dla nas automatyczne
Nasz umysł może podążać w kierunku zamartwiania się o to, co będzie w przyszłości, a nawet jej projektowania. Częste przejmowanie się różnymi zdarzeniami może zrodzić ryzyko, że ruminowanie stanie się po prostu stanem naszego umysłu. Rozpamiętywanie może w efekcie prowadzić do depresji, bezsenności, uzależnień, zaburzeń odżywiania, zespołu stresu pourazowego, stanów lękowych i obniżonego poczucia własnej wartości. Bycie wolnym od ruminacji, pomoże w rozwiązaniu powyższych problemów.
Jak pozbyć się ruminacji?
Istnieje kilka sposobów, aby poradzić sobie z rozpamiętywaniem:
- Spróbuj znaleźć rozwiązanie problemu
Pomyśl nad możliwymi rozwiązaniami i najlepszymi opcjami w celu szybkiego rozwiązania problemu.
- Zaakceptuj siebie
Jeśli trudno Ci przychodzi akceptowanie samego siebie, spróbuj wdrożyć różne sposoby, aby to poprawić. Akceptacja naszego umysłu i bogatego, wewnętrznego życia może być trudne, jednak w połączeniu z pracą nad sobą, może przynieść wymierne efekty.
- Zapisuj swoje myśli
Kiedy znów doświadczysz ruminacji, spróbuj przelać na kartkę papieru swoje uczucia i wszystko, co przyjdzie Ci do głowy. Finalnie mózg otrzyma sygnał, że przetwarzasz destrukcyjne myśli w inny sposób, niż o nich rozmyślając.
- Znajdź czas na przyjemności
Uporczywe myśli często przychodzą, gdy czujemy się zestresowani, przebodźcowani lub nie mamy żadnych aktywności. Zarówno kiedy dzieje się niewiele, jak i za dużo jest to doskonały grunt na pojawienie się ruminacji. Znalezienie czynności, która Cię pochłonie, wyciszy gonitwę myśli. Spacer, słuchanie muzyki, spotkanie z przyjaciółmi czy aktywność fizyczna skierują Twoją uwagę na inne tory.
- Rób wszystko uważnie i po kolei
Zaprzestań wykonywania wielu zadań naraz. Warto popracować nad zdyscyplinowaniem swojego umysłu w celu lepszej kontroli. Skup się wyłącznie na jednej czynności, którą wykonujesz. Jeśli sprawia Ci to trudność, wyznacz sobie czas w ciągu dnia na rozpamiętywanie, ale nie rób tego wcześniej ani później.
Jeśli powyższe sposoby nie okazały się na tyle skuteczne i zgodne z Twoimi oczekiwaniami, aby poradzić sobie z problemem, warto sięgnąć po pomoc specjalistów. W Centrum Terapii Alma spotkasz się z doświadczonym zespołem, który pomoże Ci osiągnąć równowagę i komfort psychiczny.
mgr Aleksandra Kaczmarek