Kiedy doświadczyłeś traumatycznej sytuacji, Twój mózg w naturalny sposób zachowuje doświadczenia i w przyszłości stara się chronić Cię przed potencjalnymi zagrożeniami. Każdy z nas ma zakodowany taki system przetrwania. Jego źródło tkwi w naszych prehistorycznych przodkach żyjących w jaskiniach, którzy zawsze musieli zachować czujność przed różnorodnymi zagrożeniami.
Gdy znajdziemy się w stanie zagrożenia, to ten system automatycznie włącza się i uwalnia kortyzol (hormon stresu) do naszego ciała i mózgu. W efekcie nasze tętno jest wyższe, a mięśnie są w stanie gotowości do ucieczki przed tym, co mogłoby nam zagrażać. Celem takiego automatyzmu jest zwiększenie szans na przeżycie. Gdy potencjalne zagrożenie minie, mechanizm walki lub ucieczki wygasza się.
Jakie procesy zachodzą w mózgu podczas doświadczania traumy?
Pomimo, że ten mechanizm obronny znajdujący się w naszym mózgu jest bardzo korzystny, może być dużą trudnością dla każdego, kto zmaga się z zespołem stresu pourazowego (PTSD). Dzieje się tak, ponieważ nie wie, kiedy stan zagrożenia minął i kiedy ma się “wyłączyć”. To tak, jakby Twój mózg pozostawał w stanie gotowości do każdego poczucia zagrożenia – nieważne czy rzeczywistego, czy wymyślonego. Gdy doznajesz traumy, część mózgu się wyłącza, aby skupić się na przetrwaniu. W wyniku tego, niektóre wspomnienia związane z traumą mogą być zakodowane w niektórych obszarach mózgu np. systemie sensorycznym (np. określone zapachy i widoki) lub w ciele.
Jakie są objawy PTSD wywołują stres?
Ludzie, którzy żyją z PTSD mogą odczuć nagły paraliż i zdenerwowanie być może nawet nie rozumiejąc przyczyny. Doświadczanie tego może być nieprzyjemne, a kiedy objawy występują publicznie, możemy czuć się zawstydzeni. Jeśli dotknie Cię taka sytuacja, warto pamiętać, że, że PSTD nie jest wadą czy słabością, a zaburzeniem w obszarze mózgu. To problem medyczny, za który nikt nie powinien odczuwać wstydu.
Niepożądane objawy PTSD
1. Wpadasz w panikę podczas burzy lub innych anomalii pogodowych
Ludzie, którzy przetrwali klęski żywiołowe np. pożar, doznali traumy ze względu na sytuację zagrażającą życiu. Rodzina, której w wyniku burzy i zwarcia spalił się dom, przeżyła groźną sytuację i każde uderzenie pioruna będzie przypominało o traumie, nawet jeśli nie ma już rzeczywistego zagrożenia.
2. Musisz siedzieć w pobliżu wyjścia
Z powodu przeżyć z przeszłości, takich jak wykorzystywania, napaści czy prześladowania, możesz czuć niepokój, gdy nie widzisz wszystkich w pomieszczeniu. Z tego powodu preferujesz siedzenie w miejscu, w którym nikt nie siedzi za Tobą, lub tuż przy wejściu/wyjściu, abyś w razie potrzeby mógł natychmiast opuścić to miejsce.
3. Czujesz nagłą potrzebę skorzystania z toalety, kiedy wraca do Ciebie traumatyczne przeżycie
Jednym z powodów, kiedy może to zdarzać jest stres. Hormony, które się wydzielają mogą wpływać na mechanizm walki lub ucieczki. Niekiedy ten automatyczny stan może sprawić, że poczujesz się tak, jakbyś nie miał kontroli nad swoim ciałem.
4. Wyłączasz się w środku rozmowy
Jesteś fizycznie obecny, ale mentalnie jesteś gdzieś indziej, możesz nie mieć żadnej świadomości odnośnie tego, co mówi druga osoba. Taka dysocjacja ma miejsce wtedy, gdy zostanie wyzwolona przez czynnik wywołujący bolesne wspomnienia. To mechanizm radzenia sobie, ucieczki od czegoś co jest za trudne, aby o tym myśleć. Dysocjacja jest przeważnie chwilowa, ale może się zdarzyć, że te epizody będą trwać przez jakiś czas.
5. Jesteś szczególnie wrażliwy na otoczenie
Ten rodzaj hiperwrażliwości jest powszechny u osób cierpiących na PTSD. To swoisty alarm, który włącza się w Twojej, gdy niespodziewanie usłyszysz głośne dźwięki lub ruchy – nawet jeśli nie ma rzeczywistego zagrożenia dla Twojego bezpieczeństwa.
Te objawy i reakcje mogą być niezwykle stresujące. Kiedy kortyzol i inne hormony stresu są stale uwalniane do ciała i mózgu, mogą prowadzić do inicjacji niezdrowych mechanizmów np. objadania się lub nadużywanie alkoholu i narkotyków, aby poczuć spokój. Warto jednak wiedzieć, że to krótkotrwała ulga, która pogarsza problemy.
Leczenie PTSD może Tobie pomóc
Znacznie trwalszym sposobem na poradzenie sobie z PTSD jest skorzystanie z profesjonalnej pomocy. Przepracowanie traumy może wydawać się niekomfortowym pomysłem, ponieważ trudno jest o tym mówić. Jednak rozmowa i profesjonalne metody z doświadczonym terapeutą mogą pomóc w oczyszczeniu i uporaniu się z tym problemem. Zapraszamy do Centrum Terapii ALMA!
